Momentum (Rate Of Change) Part 3 10/08/2016

Momentum (Rate Of Change) Part 3


มาคุยกันเรื่อง ROC ต่อจากตอนก่อน เพื่อให้เข้าใจระบบที่ผมเล่นมากยิ่งขึ้น ที่มาที่ไปว่าทำไม indicator ที่ชื่อ Rate Of Change ผมถึงหยิบมาพิจารณาทุกเดือน  เบื้องหลังจริงๆ ผมก็ไล่ดูกราฟทุกตัวลงไปเรื่อยๆสัก 30-100 หุ้น ที่เรียงอันดับมา แล้วแต่เวลาจะอำนวย แล้วก็เลือกเข้ามาใน watchlist   ...วันนี้ผมจะลงลึกเข้าไปอีก ว่าเบื้องหลังของเบื้องหลัง อีกที ซึ่งเป็นการวิจัยเล็กๆ ที่ผมได้เก็บขอมูลมาสักพักแล้ว มีงานวิจัยลักษณะแบบนี้ในต่างประเทศ  แต่สำหรับหุ้นในตลาดเมืองไทยผมยังหาไม่เจอเลย  ผมอยากรู้ผมก็ทำแล้วมาเล่าให้ฟัง แชร์ได้เลยแค่ใส่ reference เล็กๆด้วยนะครับ ^ ^

จากความเดิมตอนก่อน เผื่อใครยังไม่รู้จัก ให้กลับไปอ่านที่

Momentum (Monthly Rotational System) part 1

http://idestinyo.blogspot.com/2015/09/momentum-monthly-rotational-system-part.html

Momentum (Monthly Rotational System) part 2
http://idestinyo.blogspot.com/2015/09/momentum-monthly-rotational-system-part_5.html

สรุปสั้นๆ ได้ว่า ROC 1 เดือน เป็น Market Anormaly ในกลุ่ม Momentum อย่างหนึ่งที่ใช้ได้ผลในระยะยาว (20 ปีในตลาดหุ้นไทย)

ROC หรือ Rate Of Change มีหน่วยเป็น % คำนวนจากราคาปิดของปัจจุบัน ลบด้วยราคาปิดในอดีต แล้วเทียบจากราคาในอดีตเป็น %  เช่น ROC 20 วัน ก็คือ ราคาปิดวันนี้ ลบด้วยราคาปิดของ 20 วันที่แล้ว ได้เท่าไหร่หารด้วย ราคาปิดของ 20 วันที่แล้ว คูณ 100 เป็น % ออกมา เครื่องหมายบวกหมายถึงราคาเพิ่มขึ้น เครื่องหมายลบหมายถึงราคาลดลง

บทความที่แล้ว ผมเลือก ROC ที่มากที่สุดในแต่ละเดือน ซื้อตัวละ 5% ซึ่งข้อมูลที่ได้ก็จะเป็น selective data โดยเป็นการซื้อขายเสมือนจริง มี equity มี Drawdown ตาม Time series  แต่คราวนี้ผมจะวิจัยโดยนำข้อมูลทุกวันมารวมกัน ของหุ้นทุกตัว(ยกเว้น DW กับ Warrant) ตั้งแต่ปี 2000 ถึง 2010 เป็นเวลา 10 ปี  จะไม่ได้ใช้ amibroker ก็เลยไม่มีภาพสวยๆให้ดูนะครับ  เราจะใช้ SPSS และ Exel ทั่วไปเนี่ยแหละครับ มาทำการดึงค่าทางสถิติที่น่าสนใจ กลายเป็นข้อมูล Cross sectional แทน
ปล. ผมจะไม่ลงรายละเอียดทุกขั้นตอนในการใช้โปรแกรมนะครับ เพราะใช้เวลานานกว่าจะดึงข้อมูลเสร็จ หลายเดือน และก็แอบเข้าใจยากอยู่ จะพยายามให้อ่านง่ายที่สุด

สมมติฐาน : (เหมือนตอนที่แล้ว)   ผมเชื่อว่า Momentum ในอดีต ราคาที่ขึ้นอยู่สามารถคง momentum ให้ราคาขาขึ้นต่อไปในอนาคตได้

คำถามก็คือ  

1) หุ้นจะขึ้นต่อไปกี่ตัว หุ้นจะกลับลงไปกี่ตัว และคิดเป็นสัดส่วนเท่าไหร่? ในคาบเวลาหนึ่งๆหลังจาก เวลาที่หุ้นมี momentum ที่ดีที่สุดเทียบกับตัวอื่นในตลาด เพื่อหาความน่าจะเป็นในการทำนายทิศทางในอนาคต

2) ราคาจะเปลี่ยนไปกี่ % ? ในคาบเวลาหนึ่งๆหลังจาก  เวลาที่หุ้นมี momentum ที่ดีที่สุดเทียบกับตัวอื่นในตลาด 

นิยาม ของ "momentum ที่ดีที่สุดเทียบกับตัวอื่นในตลาด" ผมเลือก ROC 1 เดือนมาใช้ เหมือนเช่นบทความก่อนหน้า  โดยจะเลือกตัวที่ดีที่สุดจากการที่หุ้นนั้นๆ เริ่มมี ROC สูงที่สุด 50 ตัวแรก (ในทางปฎิบัติ ผมก็แค่เปิดดู indicator ROC ทุกๆวัน  มันก็จะมีตัวที่ขึ้นมา มีตัวที่ตกไป อยู่ตลอดเวลา แล้วผมก็ค่อยๆดึงข้อมูลบันทึกเฉพาะหุ้น New upcoming ที่พึ่งมี ROC สูงสุดเข้ามา)

นิยาม ของ "คาบเวลาหนึ่งๆหลังจาก  เวลาที่หุ้นมี momentum ที่ดีที่สุดเทียบกับตัวอื่นในตลาด"  ก็คือหลังจะผมดึงข้อมูลวันนั้นมาแล้ว ผมก็วัดอัตราการเปลี่ยนแปลงหลังจากนั้นอีก 20 วัน เป็น % (ในทางปฏิบัติก็คือ ROC 20วัน ของ 1 เดือนข้างหน้า(20 วันข้างหน้า) พูดง่ายๆก็คือ ผ่านไป 1 เดือนหุ้นตัวที่คัดเข้ามา มีการเปลี่ยนแปลงราคาเป็นอย่างไร

จะเห็นว่าจริงๆทำไม่ยากเลย เพราะเราไม่มีตัวแปรใดๆเลยนอกจาก "ราคาปิด" (Close) ที่เป็น "Time series"
จากนั้นก็คำนวน ROC ตามสูตร แล้วจัดการเรียงข้อมูลใหม่ตามวัน แล้วก็จัดการ sort หุ้นที่มี ROC สูงสุด 50 อันดับแรกเท่านั้น ในคาบเวลา 1 วัน เรียงไปเรื่อยๆตามวัน เราจะได้หุ้น 50 ตัวทุกวัน เลือกเฉพาะหุ้นที่พึ่งโผล่เข้ามาใหม่ นับเป็น New upcoming ที่เราต้องการ  จากนั้นจึงดึงข้อมูลมาแค่ "ROC 20 วันของ 20 วันข้างหน้า" แค่ค่าเดียวก็พอ   (ค่อยๆทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ)  จะได้หน้าตาแบบนี้

จริงๆไม่ต้องเอาวันที่ กับ ชื่อหุ้นมาอีกแล้ว เพราะเราไม่ได้สนใจข้อมูลเป็น time series อีกแล้ว และเราก็ไม่สนใจชื่อหุ้น   เราได้ Rate Of Change หรือ อัตราการเปลี่ยนแปลงของราคาหุ้น หลังจากที่มันได้เป็น หุ้นที่มี ROC สูงสุด 50 อันดับแรก ไปแล้ว และ ROC มีความหมายในตัวเองครบอยู่แล้ว เครื่องหมาย บวก คือ หลังจากนั้น 20 วันหุ้นขึ้น  ในทางกลับกัน เครื่องหมาย ลบ คือหลังจากนั้น 20 วันหุ้นลง  และปริมาณตัวเลขคือ ขึ้น/ลงไปกี่ % แค่นี้ก็คำนวนค่าเฉลี่ยนได้แล้ว 
เราก็เรียงข้อมูลก่อน แล้วก็ใช้ Function ใน exel สรุปผลได้ดังนี้

นับข้อมูลทั้งหมด All  คือมี 14,237 ครั้งที่หุ้นเริ่มมี Momentum ที่ดีที่สุดจาก 50 อันดับแรก

Negative คือ หุ้นที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง(ผ่านไป 20 วันราคาอยู่ที่เดิม ผมถือว่าเป็น Negative) และ หุ้นที่เปลี่ยนแปลงลง(ผ่านไป 20 วันราคาลง) รวมทั้งหมด 7,890 ครั้ง

Positive คือ หุ้นที่เปลี่ยนแปลงขึ้นเท่านั้น (ผ่านไป 20 วันราคาขึ้น) มีทั้งหมด 6,347 ครั้ง

สัดส่วน Positive : Negative ราวๆ  45 : 55  สรุปว่าจริงๆ "ROC ไม่ได้แม่นยำ"อะไรเลย มันใช้ทำนายทิศทางหุ้นไม่ได้เลยด้วยซ้ำ แย่กว่าการโยนเหรียญอีก

แต่...

แต่สิ่งที่น่าสนใจมันอยู่ที่ อัตราการเปลี่ยนแปลงต่างหาก มันน่าทึ่งตรงที่ Average Positive คือ เฉลี่ยแล้วใน 6347 ครั้งที่ผ่านไป 20 วัน หุ้นจะขึ้นไปเฉลี่ยถึง 15.61%   ในขณะที่ Average Negative คือเฉลี่ยใน 7890 ครั้งที่ผ่านไป 20 วัน หุ้นจะราคาลดลงแค่ 9.53% เท่านั้นเอง หมายความว่าข้อมูลเบ้ขวา  คือ Population (หรือในที่นี้คือ Probability) มีการกระจายตัวของข้อมูลไม่เท่ากันเบ้ไปทางบวก!!!

พอลองมา plot กราฟ ก็ค้นพบว่า มันช่างคล้ายกันกับ ระบบ Trend Following ทั่วๆไปอย่างมาก!  ก็คือสัดส่วนการเปลี่ยนแปลงของราคาในทิศทางบวก มากกว่า ทางลบ ถึง 1.64 เท่า แล้วมี Tail ไปทางบวก ในขณะที่การเปลี่ยนแปลงในทางลบกระจุกตัวอยู่ใกล้ 0 มากกว่า

สัดส่วน Payoff  ที่สูง 1.64 เท่า แสดงว่าถึงแม้เรามีโอกาสกำไรเท่ากับการโยนเหรียญ แต่เมื่อได้ที่เหรียญออกหน้าบวก ก็จะได้กำไรถึง 15.4%   และถ้าสมมติเราสามารถ ซื้อขายได้ทุกๆตัวพร้อมกัน มันให้กำไรคาดหวัง (Expectancy) เป็นบวกอีกด้วย   แสดงให้เห็นว่าเรามีโอกาสชนะพนันในครั้งนี้ที่อัตราส่วน 1.64 เท่า 

อย่าลืมว่านี่เป็นเพียง Pure statistic ที่ยังไม่ได้ใส่ Money Management เลยนะ ยังไม่มีการ filter กรองตลาด  ไม่มี Indicator ไม่มีข้อมูล Volume ไปเกี่ยว    การค้นพบในครั้งนี้มันบอกเราว่า ถ้าเราหา Momentum ที่มาแรงแซงทางโค้ง แล้วแข็งมากๆ ได้เมื่อไหร่ เราก็บริหารหน้าตักดีๆ จะอะไรก็ได้ทั้งนั้น  เรามีโอกาสชนะเกมนี้ได้!  โดยไม่ต้องอาศัยข้อมูลอะไรอีกเลย นอกจาก "ราคาปิด"!!!!!! 

มันน่าสนใจไหมหละครับ! ถ้ารวมกับการกรองหุ้นพื้นฐานดีๆ  กรองสภาพตลาด กรองสภาพคล่อง  

คำตอบของสมมติฐาน ก็เกิดคำถามต่อ แล้ว...ทำไมผลมันถึงออกมาเป็นเช่นนี้?  ....ไม่รู้ครับ

นี่คือ Market Anormaly เพราะมันหาเหตุผลไม่ได้ กลายเป็นหลักฐานอย่างหนึ่งที่ค้านทฤษฎีตลาดมีประสิทธิภาพ (Efficient Market Hypothesis (EMH))  ซึ่งก็มีหลายงานวิจัยในเรื่อง Momentum ตีพิมพ์เยอะ  
มีการค้นพบมานานแล้ว มีหลายวิธีในการพิสูจน์ มีทั้งแบบ Quant จ๋าๆ กับสถิติเด็กๆแบบผม
มีหนังสือเล่มนึงที่อ่านง่ายจะแนะนำสักเล่ม ก็คือ "Dual Momentum Investing" ของ  Gary Antonacci  ซึ่งเค้าจะพูดถึงการใช้ Momentum ในการหมุน Asset ทุกสิ้นค้าทางการเงินทั่วโลก โดยอ้างผลงานวิจัยมากมาย มีตัวเลข มีหลักฐาน ชัดเจน ไม่เหมือนหนังสือหุ้นในประเทศไทยที่ส่วนใหญ่มีแต่สร้างแรงบันดาลใจ และความคลุมเคลือ

ปล.ไม่ได้ค่าโฆษณาอะไรเลยนะ ซื้อเองอ่านเอง > <

จบแล้วครับ แล้วนี่ก็เป็นที่มาในการค้นหา Momentum ที่ผมใช้อยู่ แล้วก็คิดว่าน่าจะเป็นประโยชน์ต่อเพื่อนๆนักลงทุน  ไว้คราวหน้าถ้ามีเวลาเยอะๆ ผมจะทำการทดสอบความ Robust ของทฤษฎีนี้ ด้วยการ verify parameter ให้การจายมากขึ้น (แค่ราคา close ยังจะมีให้ verify อีกหรอ!! > <) ยังมีครับ ยังเหลือเรื่อง Duration ในมิติของคาบเวลา ซึ่งแอบบอกว่าน่าสนใจมากๆ และผลมันก็น่าทึ่งไม่แพ้กัน 

4/7/2016 - 29/7/2016 July

SET เดือนกรกฎาคม เป็นเดือนที่ indicator Bullish มากเทียบกับเดือนก่อนๆของปีนี้ อะไรๆก็ขึ้น overbought เกินครึ่งของตลาดราคาอยู่ในขาขึ้น ท่ามกลางข่าวดีสลับข่าวร้าย (ข่าวก็แบบ วันไหนหุ้นขึ้นก็ข่าวดีเยอะ วันไหนหุ้นลงก็ข่าวร้ายเยอะ สลับกันทุกวันก็มี)  RSI ตีลมบนมีแนวโน้มขึ้นมากกว่าลง คิดว่าน่าจะยังคง Momentum ในขาขึ้นต่อไปสักระยะ มันมีหลายอย่างสนับสนุน ลองมองในรูปแบบ Top-Down

อย่างแรก จริงอยู่เศรษฐกิจไม่ได้ดีขนาดที่หุ้นจะมาที่ดัชนี 1500 นี้  ส่งออกไทยไม่ได้เติบโตในอัตราเร่ง แต่สำคัญที่มันก็ยังบวก(ถ้าตัวเลขของกรมการค้าที่โม้มาเป็นจริงนะ)เทียบกับอาเซียนเรา ถ้าโดดไปนอกประเทศแล้วคิดว่าจะซื้อหุ้นประเทศไหนดีในอาเซียน ก็ควรจะมีไทยอยู่ใน list ด้วย เอาจริงเราก็ยังดูดี  ผิดกับตัวเลขปี 2015 อันนั้นห่วยจริง แต่ปีนี้มันมีลุ้นหลายอย่าง
อันนี้ตัวเลขของปีก่อนๆ ห่วยลงทั้ง GDP ห่วยทั้งส่งออก

Ref : http://www.focus-economics.com/countries/thailand

กลับมาดูตัวเลขของกรมการค้าปีนี้บ้าง สดใสขึ้น?  แต่ก็ต้องลุ้นปลายปีอีกที  จริงๆประคองดุลการค้าไปแบบนี้ก็พอ ไม่ต้องเอามูลค่าการค้ามากมายเอาโล่อะไรหรอก  โลกกำลังปั่นป่วน "เพียงพอ"ตามพ่อหลวงเราดีกว่า ^ ^ ไทยยังมีดีอีกเยอะ

Ref : http://www.ops3.moc.go.th/infor/MenuComTH/trade_sum/report.asp

อย่างที่สอง Fund Flow ตอนนี้ ปลายปีที่แล้วนี่เหมือนตลาดไทยไม่มีเงินต่างชาติอยู่เลยทีเดียว พวกเขาก็กลับเข้ามาได้ไม่นานนี้เอง และถ้าพวกเขาจะตัดสินใจจะทำไรสักอย่างมันจะต่อเนื่องเป็น trend ในทางเดียวกัน  ขายก็ขายอยู่นั่นแหละ ขายจนต้องร้องขอชีวิต  จะซื้อเค้าก็จะซื้ออยู่นั่นแหละ  ก็ขอให้เขาเหล่านั้นตัดสินใจซื้อเถอะนะ plssssss (เอาแบบซื้อจนต้องร้องขอชีวิตเลยนะ >/\<)

Ref : Efinance

สุดท้าย เค้าว่าดวงคนเกิดเดือนนี้มาแรง ราศีกรกฎ และจะมีดาวพฤหัสบดีย้ายราศีอีก   ช่วงนี้มีโครงการอะไรต้องลุย ดวงการเงินกำลังขึ้น อย่าลืมทำบุญเยอะๆ   และไม่น่าเชื่อดูจากกราฟเดือนกรกฎาแล้ว... อืม ไม่ชนะด้วยเทคนิค ก็ต้องโหรราศาสตร์เนี่ยแหละ !


Leading ยังไฟเขียว

Port ยังหนีไม่พ้น Drawdown ที่~10% แต่ความตึงก็น้องลงไปเยอะถ้าเทียบกับปีก่อน หันมาเล่น focus มากขึ้น หลังจากขาย THAI ก็เข้าหนักไปที่ BEAUTY COM7 PTL THANI  ตัวเดิมจากเดือนก่อน จะเลือก pyramid โดยเลือก ROC จาก 50 อันดับแรกก่อน ถ้าขึ้นต่อก็เพิ่มเลย คิดไว้ว่าจะไม่เกิน 30% ของ Equity  คิดว่าช่วงนี้แผนคือ
- Exposure 100%
- pyramid เพิ่มเฉพาะ ตัวที่ยังคง momentum 50 อันดับแรกได้ในทุกๆ 1 เดือน (ไม่เอาทุกวัน เพราะ sensitive เกินไป)
- งด pyramid ถ้า ระยะเวลาจากฐานเกิน 20 วัน และ ROC 1 เดือน ไม่เป็นบวก (พูดง่ายๆไม่ new high ใน 20 วัน)  ตัวเลข 20 มาจากการ backtest   average holding day  จะถือยาวราวๆ 20-30 วัน
- SET ย่อ RSI อยู่ใน Zone 50-60 อาจจะงด Pyramid ก่อน  ถ้า RSI  < 50 ลด exposure

Year-To-Date 1/1/2016 - 29/7/2016
หลังจากเปลี่ยนแผน ลด diversified เยอะเกิน (ตอนนี้ก็ว่ายังลังเลอยู่ 30 ตัวเหมือนเยอะมากๆเลยนะ แต่ในมุมมองของผม 30 ตัวเทียบกับ SET ที่ราวๆ 750 ตัว คิดเป็น  5% ของหุ้นในตลาดทั้งหมด  .....คืออันนี้คิดมานานแล้วว่า เล่น systematic trade มันอาศัยหุ้นน้อยตัวมากๆ ในการทำ home run การยิง 5 ตัวจากร้อย เพื่อค้นหา The winner  ก็ยังถือว่าโอเค แต่ถ้าบังคับให้เล่นหุ้นรอบละ 10 ตัว ยังไม่ใช่แนวผมสักเท่าไหร่ จะให้ซื้อ 7-10 ตัวใน 750 หรือก็คือ 1% ของตลาด มันจะต้องผ่านการคัดกรองอย่างดีเยี่ยม เราเองก็ไม่ได้สันทัดพื้นฐานเท่าไหร่ จุดอ่อนเลยแหละ  ) ถ้าจะให้คุยละเอียดเรื่องจำนวน position จะถือครองกี่ตัว ต้องกลับไปคุยเรื่อง expectancy ของระบบ (กำไรคาดหวัง) มันต้องสอดคล้องกับ Annual Return ที่คาดว่าจะได้ด้วย  ยกตัวอย่าง คือถ้า trade ปีละ 100 ครั้ง กำไรแค่ 30 ตัว  ลองคิดดูว่า ถ้า trade รอบละ 10 ตัว ต้องเล่น 10 รอบต่อปี แสดงว่าหุ้นแต่ละตัวจะถือราวๆ 20-25 วัน  แต่ละรอบจะต้องกำไรอย่างน้อย 3 ตัวทุกรอบ คือต้องแม่นจริง 3 ตัว จาก 750 ตัว และ ติดต่อกันทุกเดือน  แต่ถ้าเราเล่นรอบละ 30 ตัว มันจะสอดคล้องกับระบบผมพอดี คือ ตัวที่กำไรจะถือยาวราวๆ 35-50 วันจากค่าเฉลี่ย(ราวๆ 2-3 เดือน) ปีละ 2-3 รอบ   ก็ต้องมาคิดว่าจะ trade บ่อยขนาดไหน แต่ละคนรอไม่ได้เหมือนกัน..... ยาวไปแล้วพอก่อน

YTD port 18.50%  เทียบกับ SET มี YTD 18.33% ถือว่าปีนี้ยังไม่ค่อยดี เพราะยังมี alpha มากกว่า SET ไม่ได้เลย กลับไปซื้อกองทุนรวยกว่า  แต่มองโลกในแง่ดีครึ่งปีหลังรอเราอยู่ ต่างชาติจะมาช่วยเราแล้ว > <

Momentum 1 mo

THAI รักคุณเท่าฟ้า ราคาไม่ตกมาก แต่ momentum ตกไปท้ายตาราง

KOOL อยู่นอกสายตา ของเราตั้งไกล ฉันนั้นก็ทำได้ แค่มองจากตรงนี้.....
เทพ RSI ไม่เคยตัด 50 ลงมาเลย  เป็น wave ที่ยาวนานมาก 5 เดือน เทพจริงๆ ทำไปได้ เปลี่ยนเป็นกราฟ log ดู สวยมาก

SAWANG ไร้ trend

TFG super overbought เสี่ยง limit upside มีไว้ก็ถือไปก่อน

CWT รอดูก่อน ขึ้นแรง ย่อแรง เป็นธรรมดา งบไม่แย่ แต่ก็ไม่เด่น

Q-CON ไร้ trend

PTL ตัวนี้ pyramid รอบที่ 3 เหมือนตันแล้ว?  momentum ของ 2 เดือนก่อน งบแอบห่วย = =

KAMART 1 ใน 10 Momentum ติดต่อกัน 3 เดือน 60 bar แล้ว อดแบบสุจริต ไม่ได้เก็บเลย อันนี้ตามระบบช่วยไมไ่ด้

MCOT ไม่ค่อยดูทีวี แต่รู้ว่าตั้งแต่มี Digital TV พวกช่อง 3 5 7 9 เดิมต้องโดนแย่งส่วนแบ่งการตลาดมากอยู่แล้ว จริงๆมันลงทั้งปีเลยนะ...

MCOT ตรงๆคือ following ไม่น่าเล่น ติดไว้ก่อน

AJD เก็บมา 1 ไม้ ก็โอเคแต่ Vol สนับสนุนน้อยไปหน่อย

STAR ไร้ trend

TACC story ดี momentum ดี แต่ candle stick ไม่ค่อยดีจะขายอะไรนักหนา รอดูอีกสักอาทิตย์นึง

LANNA จุดพลุไปหน่อย รอดูก่อน

MALEE เทพ bullish มาก momentum ดีติดต่อกัน 5 เดือน (ทั้งปี) น่าจะยังไปได้อีก แต่หุ้นใหญ่ไปหน่อย ขึ้น 10 บาท +20%  มีหุ้นเล็กเข้า ก็เลยเลือกหุ้นเล็กก่อน